507
Trochę ciekawostek – na weekend (czego to ludzie nie wymyślą ...
Trawienie t³uszczy, bia³ek, kwasów nukleinowych i cukrów
TRAWIENIE T£USZCZY
W pierwszym etapie trawienia t³uszczy (w DWUNASTNICY) krople t³uszczu s± emulgowane. Oznacza to, ¿e zmniejsza siê ich napiêcie powierzchniowe, co pó¼niej u³atwia dostêp enzymów trawi±cych t³uszcze (LIPAZY). Dzieje siê tak dziêki ¿ó³ci produkowanej przez w±trobê. ¯ó³æ zmniejsza napiêcie powierzchniowe kropli t³uszczu.
Przez trzustkê wydzielane s± enzymy LIPOLITYCZNE - lipazy (trzustkowe), które s± aktywne w ¶rodowisku zasadowym. Dziêki nich zostaje rozszczepione wi±zanie estrowe w t³uszczach.
Strawione t³uszcze s± wch³aniane w jelitach przez kosmki jelitowe do naczyñ limfatycznych (niewielkie ilo¶ci kwasów t³uszczowych do naczyñ krwiono¶nych).
TRWIENIE KWASÓW NUKLEINOWYCH
S± trawione w ¶rodowisku zasadowym w dwunastnicy przez nukleazy wydzielane przez trzustkê i jelito.
TRAWIENIE BIA£EK
Zaczyna siê w ¿o³±dku. Gruczo³y ¿o³±dka (komórki g³ówne gruczo³ów ¿o³±dkowych w³a¶ciwych) produkuj± PEPSYNOGEN. Jest to proenzym proteolityczny. Uaktywnia siê w kwa¶nym ¶rodowisku ¿o³±dka i zmienia siê w czynna PEPSYNÊ. Jest ona endopepsydaz±. Endopeptydaza to enzym proteolityczny który dzia³a na ¶rodkowe wi±zania w ³añcuchu polipeptydowym (³añcuchu aminokwasów). Rozcina on wi±zania peptydowe bia³ek i wy¿szych polipeptydów na ni¿sze polipeptydy.
Po czê¶ci strawione bia³ka dostaj± siê z ¿o³±dka do dwunastnicy. Trzustka wydziela do dwunastnicy proenzymy proteolityczne: 1)trypsynogen i chymotrypsynogen (aktywowane w trypsynê i chymotrypsynê) oraz 2)proaminopeptydazy i prokarboksypepetydazy (>aminopeptydazy i karboksypeptydazy).
2- egzopeptydazy, s± to enzymy, które rozczepiaj± koñcowe wi±zania peptydowe. Mog± one rozcinaæ wi±zania peptydowe od strony koñca karboksylowego albo aminowego st±d nazwy.
Gruczo³y jelitowe wydzielaj± tylko proaminopeptydazy.
Kiedy bia³ka zostan± ju¿ roz³o¿one na aminokwasy, s± wch³aniane w jelicie przez kosmki jelitowe do naczyñ krwiono¶nych.
W ¿o³±dku wydzielana jest tak¿e RENINA (podpuszczka/ chymozyna). Jest to enzym wystêpuj±cy u m³odych ssaków, który powoduje ¶cinanie rozpuszczonego bia³ka mleka i jego trawienie.
TRAWIENIE CUKRÓW
S± trawione przez enzymy amylolityczne, które tn± wi±zanie O-glikozydowe w cukrach.
Zaczyna siê ju¿ w jamie ustnej. Dzia³a tam AMYLAZA ¦LINOWA, która rozk³ada skrobie i glikogen poprzez dekstryny do maltozy. W ¿o³±dku nie s± trawione, poniewa¿ enzymy amylolityczne s± aktywne tylko w ¶rodowisku obojêtnym lub lekko zasadowym, a w ¿o³±dku jest ¶rodowisko kwa¶ne.
Dopiero w dwunastnicy nastêpuje kolejny etap trawienia. Przez trzustkê wydzielana jest amylaza trzustkowa, a przez jelito - AMYLAZA JELITOWA, maltaza, sacharaza i laktaza. Amylaza jelitowa i trzustkowa dzia³aj± podobnie jak amylaza ¶linowa - rozk³ad skrobi i glikogenu na maltozê.
maltaza rozk³ada maltozê na 2 cz±steczki glukozy,
sacharaza sacharozê na glukozê i fruktozê,
a laktaza laktozê na glukozê i galaktozê.
Cukry w takiej prostej postaci s± wch³aniane w dwunastnicy i jelicie czczym przez kosmki jelitowe do naczyñ krwiono¶nych.