206

Trochę ciekawostek – na weekend (czego to ludzie nie wymyślą ...

W środę rano wyszedłem z hotelu za kwadrans dziesiąta. Szedłem powoli, mając piętnaście minut na dojście do miejsca, w którym umówiłem się z don Juanem. Wybrał róg przy Paseo de la Reforma, przed biurem linii lotniczych, oddalony o jakieś pięć czy sześć przecznic od mojego hotelu.

Zjadłem śniadanie z jednym z moich znajomych. Chciał iść ze mną, ale dałem mu do zrozumienia, że umówiłem się z dziewczyną. Celowo szedłem po przeciwnej stronie ulicy niż ta, na której znajdowało się biuro linii lotniczych. Miałem przeczucie, że znajomy, który zawsze chciał, żebym go przedstawił don Juanowi, domyśla się, że idę na spotkanie właśnie z nim i może pójść za mną. Bałem się, że jeśli tylko się odwrócę, zobaczę go za sobą.

Spostrzegłem don Juana przy stoisku z czasopismami, po przeciwnej stronie ulicy. Zacząłem przechodzić na drugą stronę, ale musiałem zatrzymać się na wysepce i zaczekać, aż będę mógł bezpiecznie przejść przez szeroki bulwar. Niedbale odwróciłem się i zobaczyłem, że towarzyszy mi mój znajomy. Stał na rogu, tuż za mną. Uśmiechnął się głupkowato i pomachał do mnie ręką, jakby mówiąc, że nie był w stanie zapanować nad sobą. Popędziłem na drugą stronę ulicy, nie dając mu czasu na dołączenie do mnie.

Don Juan zdawał się świadomy mojego kłopotliwego położenia. Kiedy dotarłem do niego, rzucił ukradkowe spojrzenie ponad moim ramieniem.

– Idzie tu – powiedział. – Lepiej wejdźmy w boczną ulicę. – Wskazał ulicę łączącą się ukośnie z Paseo de la Reforma w miejscu, w którym staliśmy.

Szybko rozejrzałem się dookoła. Nigdy nie szedłem tą ulicą, ale dwa dni wcześniej byłem w biurze lotniczym. Znałem jego specyficzny rozkład. Znajdowało się na rogu dwóch ulic. Miało wejścia z obu stron, a odległość pomiędzy nimi wynosiła około trzech, czterech metrów. Przez środek biura, od jednych drzwi do drugich biegło przejście. Po jednej jego stronie stały biurka, a po drugiej za wielkim, okrągłym kontuarem pracowali urzędnicy i kasjerzy. W dniu, w którym tam poszedłem, biuro pełne było ludzi.

Chciałem się pospieszyć, może nawet biec, ale don Juan szedł swobodnym krokiem. Gdy dotarliśmy do drzwi biura wychodzących na ową ukośną ulicę, bez konieczności odwracania się wiedziałem, że mój znajomy przebiegł już przez bulwar i za chwilę skręci w naszą ulicę. Spojrzałem na don Juana w nadziei, że ma jakieś rozwiązanie. Wzruszył ramionami. Byłem poirytowany i nie miałem żadnego innego pomysłu poza przyłożeniem znajomemu w pysk. W tym momencie musiałem westchnąć albo zrobić wydech, ponieważ nagle poczułem brak tchu spowodowany przez potężne pchnięcie, jakie otrzymałem od don Juana, które zakręciło mną i posłało mnie przez drzwi biura lotniczego. Rozpędzony niewiarygodnym uderzeniem, faktycznie wleciałem do tego pomieszczenia. Don Juan zupełnie mnie zaskoczył, więc moje ciało nie stawiało żadnego oporu. Strach współgrał we mnie ze wstrząsem spowodowanym przez samo pchnięcie. Automatycznie wyciągnąłem przed siebie ręce, żeby zasłonić twarz. Don Juan popchnął mnie z taką siłą, że ślina pociekła mi z ust i poczułem lekki zawrót głowy. Prawie straciłem równowagę i musiałem zdobyć się na największy wysiłek, żeby nie upaść. Kilka razy okręciłem się wokół własnej osi. Zdawało mi się, że z powodu prędkości moich ruchów tracę ostrość widzenia. Mgliście dostrzegłem tłum klientów zajmujących się swoimi sprawami. Poczułem okropne zakłopotanie. Wiedziałem, że wszyscy patrzą, jak wiruję przez całe pomieszczenie. Fakt, że robię z siebie głupka, był dla mnie więcej niż przykry. Przez głowę przemknęło mi kilka myśli. Byłem pewien, że upadnę na twarz, albo że wpadnę na jakiegoś klienta, może na starszą panią, która odniesie obrażenia na skutek zderzenia. Albo jeszcze gorzej, szklane drzwi na drugim końcu będą zamknięte i rozbiję się o nie.

Oszołomiony dotarłem do drzwi wychodzących na Paseo de la Reforma. Były otwarte, więc wyszedłem na zewnątrz. W tym momencie głównie absorbowało mnie to, że muszę zachować spokój, skręcić w prawo i iść bulwarem w kierunku centrum, jakby nic się nie stało. Byłem pewien, że don Juan dołączy do mnie, a mój przyjaciel, może niczego nie zauważywszy, pójdzie ukośną ulicą.

Otworzyłem oczy czy też skupiłem wzrok na tym, co znajdowało się przede mną. Przez długą chwilę stałem porażony, zanim w pełni uświadomiłem sobie to, co się wydarzyło. Nie byłem, tak jak powinienem, na Paseo de la Reforma, ale na rynku Lagunilla oddalonym od tej ulicy o półtorej mili.

Kiedy to do mnie dotarło, wielkie zaskoczenie pozwalało mi jedynie na otępiałe gapienie się.

Rozejrzałem się, żeby się zorientować, gdzie dokładnie jestem. Zdałem sobie sprawę, że stoję bardzo blisko miejsca, w którym w pierwszym dniu mojego pobytu w Mexico City spotkałem don Juana. Możliwe nawet, że znajdowałem się dokładnie w tym samym miejscu. Stragany ze starymi monetami były półtora metra dalej. Zdobyłem się na największy wysiłek, żeby zapanować nad sobą. Musiałem oczywiście doświadczać halucynacji. Nie mogło to być nic innego. Szybko się odwróciłem, żeby z powrotem przejść przez drzwi biura, ale za mną znajdował się jedynie rząd straganów z używanymi książkami i czasopismami. Don Juan stał przy nich, po prawej stronie. Na jego twarzy malował się szeroki uśmiech.

Czułem ucisk w głowie, łaskoczące uczucie, jakby woda gazowana wychodziła mi przez nos. Zaniemówiłem. Spróbowałem coś powiedzieć, ale bez powodzenia.

Usłyszałem wyraźnie, jak don Juan powiedział, że nie powinienem próbować mówić ani myśleć, ale ja koniecznie chciałem coś powiedzieć. Moje zdenerwowanie rosło. Czułem, że łzy kapią mi po policzkach.

Don Juan nie zawstydził mnie, jak to zwykle robił, kiedy ulegałem nie kontrolowanemu strachowi. Zamiast tego poklepał mnie delikatnie po głowie.

– No już, już, mały Carlosie – powiedział. – Uspokój się.

Przez chwilę trzymał moją głowę w dłoniach.

– Nie próbuj mówić – ostrzegł. – Nie ma tu nic do mówienia – dodał. – Tylko do obserwowania. Obserwuj! Obserwuj wszystko!

Naprawdę płakałem. Jednak moja reakcja na ten płacz była bardzo dziwna. Chlipałem i chlipałem, zupełnie się tym nie przejmując. W tym momencie nie miało dla mnie żadnego znaczenia, czy robię z siebie głupca.

Rozejrzałem się. Dokładnie naprzeciw mnie stał mężczyzna w średnim wieku, ubrany w różową koszulę z krótkimi rękawami i ciemnopopielate spodnie. Wyglądał na Amerykanina. Pucołowata kobieta, najwidoczniej jego żona, ujmowała go pod ramię. Mężczyzna trzymał w dłoniach jakieś monety. Obserwował go trzynasto– albo czternastoletni chłopiec, który mógł być synem właściciela straganu. Śledził każdy ruch starszego mężczyzny. W końcu mężczyzna odłożył monety na stół, a chłopiec natychmiast się uspokoił.

– Obserwuj wszystko! – zażądał ponownie don Juan.

Nie było niczego nadzwyczajnego do obserwowania. Ludzie przychodzili i rozchodzili się we wszystkich kierunkach. Odwróciłem się. Mężczyzna, który prawdopodobnie prowadził stragan z czasopismami, wpatrywał się we mnie. Kilka razy mrugnął oczami, jakby miał zaraz zasnąć. Zdawał się zmęczony albo chory i wyglądał na cierpiącego.

Pomyślałem, że nie ma tu niczego do obserwowania a przynajmniej niczego istotnego. Przyglądałem się targującym ludziom, ale zauważyłem, że nie jestem w stanie na niczym skupić uwagi. Don Juan obchodził mnie wkoło i zachowywał się tak, jakby coś we mnie oceniał. Pokręcił głową i wydął usta.

– Chodź, chodź – powiedział, chwytając mnie delikatnie za ramię. – Czas się przejść.

Kiedy tylko zaczęliśmy iść, zauważyłem, że mam ciało lekkie jak piórko, a podeszwy stóp dziwnie gąbczaste. Miały w sobie coś gumowego i sprężystego.

Don Juan musiał być świadomy moich doznań, bo trzymał mnie mocno, jakby nie pozwalając mi uciec. Przyciskał mnie do ziemi, obawiając się może, że jak balon uniosę się górę.

Chodzenie sprawiło, że poczułem się lepiej. Zdenerwowanie ustąpiło przyjemnemu uczuciu swobody.

Don Juan znowu nalegał, żebym wszystko obserwował. Powiedziałem mu, że nie ma tu nic, czemu chciałbym się przyglądać – jest mi zupełnie obojętne, co robią ludzie na rynku i nie chcę się czuć jak idiota, który uważnie obserwuje jakąś kretyńską scenę, podczas gdy istota rzeczy przecieka mu przez palce.

– A co jest istotą rzeczy? – zapytał don Juan.

Zatrzymałem się i gwałtownie wyrzuciłem z siebie, że ważne jest to, w jaki sposób zmusił mnie do uwierzenia, że w kilka sekund pokonałem odległość pomiędzy biurem linii lotniczych a rynkiem.

W tym momencie dostałem dreszczy i poczułem, że zaraz zwymiotuję. Don Juan polecił mi położyć dłonie na brzuchu. Zatoczył ręką koło i pełnym realizmu i powagi tonem oznajmił, że codzienna aktywność, której przykłady możemy tu obserwować jest jedyną ważną rzeczą.

Zirytował mnie. Miałem wrażenie wirowania. Wziąłem głęboki oddech.

– Co zrobiłeś, don Juanie? – zapytałem z wymuszoną obojętnością.

Uspokajająco powiedział, że może mi o tym opowiedzieć w każdej chwili, podczas gdy to, co dzieje się dookoła mnie, nigdy więcej się nie powtórzy.

Nie oponowałem. Scena, której teraz byłem świadkiem, z całą pewnością nie mogła się powtórzyć w całej swej złożoności. Ale przecież bardzo podobne obrazy mogę obserwować w dowolnym czasie.

Kiedy wyraziłem swoją opinię, don Juan potrząsnął głową, jakby to, co mówiłem, naprawdę sprawiało mu ból.

Przez chwilę szliśmy w milczeniu. Miałem gorączkę. Czułem, że dłonie i stopy mam rozpalone. Takie samo niezwykłe gorąco odczuwałem w nozdrzach i pod powiekami.

– Co zrobiłeś, don Juanie? – zapytałem go tonem błagającym o odpowiedź.

Nie rzekł nic, tylko klepnął mnie w pierś i roześmiał się. Stwierdził, że ludzie są bardzo kruchymi stworzeniami, które osłabiają się jeszcze bardziej folgowaniem sobie. Niezwykle poważnie upomniał mnie, żebym przestał się czuć, jakbym miał zaraz umrzeć, ale zmusił się do przekroczenia swoich ograniczeń i po prostu skupił uwagę na otaczającym mnie świecie.

Szliśmy dalej niezwykle wolnym krokiem. Byłem bardzo zmartwiony i nie mogłem się na niczym skoncentrować. Don Juan zatrzymał się. Prawdopodobnie się zastanawiał, czy się do mnie odezwać. Otworzył już usta, żeby coś powiedzieć, ale potem najwidoczniej zmienił zdanie i znowu ruszyliśmy.

– Znalazłeś się tutaj, to wszystko, co się wydarzyło – powiedział nagle, odwracając się i spoglądając na mnie.

– Jak to się stało?

Stwierdził, że tego nie wie, może jedynie powiedzieć że sam wybrałem to miejsce.

Chciałem wiedzieć wszystko po kolei, ale don Juan utrzymywał, że jedyną kwestią, o której możemy dyskutować, jest wybór miejsca, a skoro nie wiem, dlaczego je wybrałem, to w istocie nie ma o czym mówić. Nie wpadając w złość, skrytykował moją obsesję racjonalnego wyjaśniania wszystkiego, uznając ją za niepotrzebne folgowanie sobie. Powiedział, że samo działanie bez szukania wyjaśnień jest prostsze i bardziej efektywne, ponieważ dyskutując i myśląc o swoim doświadczeniu, tylko je marnotrawię.

Po kilku minutach powiedział, że musimy opuścić to miejsce, gdyż je zniszczyłem i może się stać dla mnie niezwykle niebezpieczne.

Wyszliśmy z rynku, udając się do parku Alameda. Byłem wyczerpany i ciężko upadłem na ławkę. Dopiero wtedy przyszło mi do głowy, żeby spojrzeć na zegarek. Było dwadzieścia po dziesiątej. Musiałem się zdobyć na spory wysiłek, żeby się skoncentrować. Nie pamiętałem dokładnie, o której spotkałem don Juana, ale obliczyłem, że musiało to być około dziesiątej. Dojście z rynku do parku nie mogło nam zająć więcej niż dziesięć minut, to znaczy że bez wyjaśnienia pozostało jedynie dziesięć minut.

Zrelacjonowałem don Juanowi moje obliczenia. Uśmiechnął się. Byłem pewien, że pod tym uśmiechem kryje się pogarda dla mnie. Jednak jego twarz nie zdradzała nic, co potwierdzałoby to uczucie.

– Myślisz, że jestem beznadziejnym idiotą, don Juanie, nieprawdaż?

– Aha! – powiedział i skoczył na równe nogi. Jego reakcja była tak nieoczekiwana, że podskoczyłem razem z nim.

– Opowiedz mi dokładnie, co myślisz o moich uczuciach – zażądał.

Czułem, że znam jego uczucia, tak jakbym sam je przeżywał. Ale kiedy spróbowałem powiedzieć, co czuję, zdałem sobie sprawę, że nie mogę o tym mówić. Mówienie wymagało ogromnego wysiłku.

Don Juan powiedział, że nie mam jeszcze wystarczającej mocy, żeby go widzieć. Z pewnością jednak jestem w stanie widzieć wystarczająco dużo, żeby znaleźć odpowiednie wytłumaczenia tego, co się działo.

– Nie wstydź się – powiedział. – Powiedz mi dokładnie, co widzisz.

Nagle przyszła mi do głowy dziwna myśl, bardzo podobna do tych, jakie nawiedzają mnie zazwyczaj tuż przed zaśnięciem. To było coś więcej niż myśl. Lepszym określeniem byłoby nazwanie tego czegoś żywym obrazem. W tym żywym obrazie występowały różne postacie. Dokładnie naprzeciw mnie, za framugą okna siedział mężczyzna. Obszar poza nim rozmazywał się, ale samo okno i mężczyznę widać było bardzo wyraźnie. Patrzył na mnie, miał głowę zwróconą nieco w lewo, tak że faktycznie patrzył na mnie z ukosa. Widziałem, jak porusza oczami, wodząc za mną wzrokiem. Prawy łokieć opierał na parapecie. Dłoń miał zaciśniętą w pięść, a mięśnie napięte.

Na lewo od mężczyzny znajdowała się kolejna postać żywego obrazu. Był nią latający lew, a właściwie zwierzę z głową i grzywą lwa, a dolną częścią ciała należącą do białego ufryzowanego pudla.

Już miałem skupić na nim uwagę, kiedy mężczyzna cmoknął wargami i wystawił głowę, a potem tułów za okno. Jego ciało wysuwało się tak, jakby coś je wypychało. Przez chwilę wisiał, końcami palców trzymając się parapetu, kołysząc się jak wahadło, potem się puścił.

We własnym ciele odczułem wrażenie spadania. Nie było to przerażające pikowanie, ale łagodne opadanie, a potem unoszenie się. Mężczyzna był pozbawiony ciężaru. Przez chwilę trwał nieruchomo, po czym zniknął z pola mojego widzenia, jakby jakaś nie kontrolowana siła wyssała go przez dziurę w obrazie. Chwilę później znowu tkwił w oknie, patrząc na mnie z ukosa. Tylko że tym razem machał do mnie ręką na pożegnanie.

Don Juan skomentował moje widzenie jako zbyt skomplikowane.

– Stać cię na coś lepszego – powiedział. – Chcesz, żebym ci wyjaśnił, co się stało. Dobrze, chcę więc wykorzystać do tego twoje widzenie. Widziałeś, ale tylko gówno. Taki rodzaj informacji jest dla wojownika bezużyteczny. Zbyt długo trwałoby rozpoznawanie, co jest czym. Widzenie musi być proste, ponieważ wojownik nie może tracić czasu na jego interpretację. Widzenie jest widzeniem, ponieważ przebija się przez cały ten nonsens.

Zapytałem go, czy uważa, że moja wizja była jedynie halucynacją, a nie prawdziwym widzeniem. Zawiłość szczegółów utwierdziła go w przekonaniu, iż było to widzenie, ale jednak nieadekwatne do sytuacji.

– Myślisz, że moje wizje wyjaśniają cokolwiek? – zapytałem.

– Z pewnością. Ale gdybym był tobą, nie próbowałbym ich rozszyfrować. Z początku widzenie jest mylące, łatwo się w nim pogubić. Jednak kiedy wojownik staje się silniejszy, jego widzenie zaczyna być tym, czym powinno, bezpośrednią wiedzą.

Kiedy don Juan mówił, doświadczyłem jednego z tych dziwnych momentów utraty czucia. Miałem wrażenie, że jestem bliski odkrycia tego, co już wiem, a co umyka mi, tracąc ostrość. Uświadomiłem sobie, że walczę. Im bardziej starałem się określić czy raczej dosięgnąć tę ulotną cząstkę wiedzy, tym bardziej się pogrążałem.

– To widzenie było zbyt... zbyt wizjonerskie – kontynuował wyjaśnienia don Juan. Dźwięk jego głosu wstrząsnął mną.

– Wojownik zadaje pytanie i poprzez widzenie

otrzymuje odpowiedź, ale odpowiedź ta jest prosta, a nie aż tak upiększona, żeby pojawiały się latające pudle.

Roześmialiśmy się z tego obrazu. Na wpół żartobliwie powiedziałem mu, że jest zbyt wymagający i każdy, kto przeszedłby przez to, co ja tego ranka, zasługiwałby na odrobinę wyrozumiałości.

– To pójście na łatwiznę – powiedział – i pretekst, by sobie folgować. Twój świat opiera się na przekonaniu, że wszystko jest dla ciebie zbyt trudne. Nie żyjesz jak wojownik.

Odparłem, że to, co nazywa ścieżką wojownika, ma tak wiele aspektów, że urzeczywistnienie ich wszystkich jest niemożliwe, a jej znaczenie staje się jasne dopiero wtedy, kiedy spotykam nowe sytuacje, w których muszę ją zastosować.

– Podstawowa zasada postępowania wojownika polega na tym – wyjaśnił don Juan – że podejmuje on decyzje z taką uwagą, iż nic, co w ich rezultacie się wydarza, nie może go zaskoczyć, ani tym bardziej osłabić jego mocy.

Bycie wojownikiem oznacza pokorę i czujność. Dzisiaj miałeś obserwować scenę rozgrywającą się przed twoimi oczyma, a nie zastanawiać się, jak to wszystko jest możliwe. Skoncentrowałeś uwagę nie na tym, co trzeba. Gdybym był pobłażliwy, z pewnością powiedziałbym, że nie byłeś przygotowany, bo przydarzyło ci się to pierwszy raz. Ale na to nie można sobie pozwolić, ponieważ przyszedłeś tu jako wojownik gotowy na śmierć. Dlatego nic z tego, co się dzisiaj wydarzyło, nie powinno cię zaskoczyć z ręką w nocniku.

Przyznałem, że mam skłonność do folgowania sobie w strachu i oszołomieniu.

– Umówmy się, że twoją podstawową zasadą powinno stać się to, że kiedy przyjeżdżasz do mnie, jesteś przygotowany na śmierć – powiedział. – Gdybyś tu Przyjeżdżał gotów umrzeć, nie byłoby żadnych niepowodzeń, niepożądanych niespodzianek ani niepotrzebnych działań. Wszystko układałoby się w sposób oczywisty, ponieważ niczego byś nie oczekiwał.

– Łatwo powiedzieć, don Juanie. Jednak dotyczy mnie to bezpośrednio. To ja muszę z tym wszystkim żyć.

Wcale nie musisz z tym żyć. To przecież ty jesteś tym wszystkim, a myślisz, że tylko próbujesz to znosić jak najdłużej możesz. Twoja decyzja o połączeniu swych sił z tym złym światem magii powinna była wypalić zakorzenione w tobie poczucie zamętu i dać ci odwagę do uznania go za swój własny świat.

Byłem zażenowany i smutny. Poczynania don Juana, niezależnie od tego jak bym się przygotował, poddawały mnie zawsze takiej próbie, że za każdym razem, kiedy miałem z nim kontakt, pozostawało mi tylko samo działanie i poczucie, że jestem na wpół racjonalnym, zrzędzącym typem. Ogarnęła mnie fala gniewu i nie chciałem już więcej pisać. Zapragnąłem podrzeć notatki i wrzucić do kosza na śmieci. I byłbym to zrobił, gdyby nie don Juan, który roześmiał się i powstrzymał mnie, chwytając za ramię.

Powiedział, że mój tonal zaraz znowu się wygłupi. Poradził, żebym podszedł do fontanny i spryskał wodą szyję i uszy.

Woda uspokoiła mnie. Długi czas siedzieliśmy w milczeniu.

– Pisz, pisz – zachęcał mnie don Juan przyjaźnie. – Powiedzmy, że twój notatnik to jedyna magia, jaką posiadasz. Podarcie go jest jeszcze jednym sposobem otwarcia się na śmierć. W najlepszym wypadku będzie to twój kolejny napad wściekłości, a nie żadna zmiana. Wojownik nigdy nie opuszcza wyspy tonala. On jej używa.

Kolistym ruchem ręki wskazał na to, co znajdowało się dookoła mnie, a potem dotknął notatnika.

– To jest twój świat. Nie możesz się go wyrzec. Złość j rozczarowanie samym sobą są zupełnie bezużyteczne. Wszystko to dowodzi tylko, że twój tonal stacza wewnętrzną walkę. Bitwa wewnątrz tonala jest najgłupszą rzeczą, o jakiej tylko można pomyśleć. Uporządkowane życie wojownika ma na celu zakończenie tej walki. Od samego początku uczyłem cię, jak unikać niszczenia. Teraz nie prowadzisz już ze sobą wojny takiej jak kiedyś, ponieważ ścieżka wojownika opiera się na harmonii – na początku to harmonia między czynami i decyzjami, a potem harmonia między tonalem i nagualem.

Przez cały czas naszej znajomości mówiłem zarówno do twojego tonala, jak i do naguala. W taki właśnie sposób należy udzielać instrukcji. Na początku trzeba przemawiać do tonala, bo to właśnie tonal musi zrezygnować ze swego panowania. Powinno się jednak skłonić go, żeby uczynił to dobrowolnie. Na przykład twój tonal bez większego oporu zrzekł się kontrolowania kilku rzeczy, ponieważ uświadomił sobie, że gdyby zachował swój dawny status, do tej pory pełnia ciebie byłaby już martwa. Inaczej mówiąc, zmusza się tonal, żeby zrezygnował z niepotrzebnych rzeczy, takich jak poczucie własnej ważności i folgowanie sobie, które tylko wpędzają go w nudę. Cały problem polega na tym, że tonal przywiązuje się do nich, zamiast cieszyć się z pozbycia się tego gówna. Zadanie polega na przekonaniu go, żeby stał się wolny i giętki. Tego właśnie przede wszystkim potrzebuje czarownik – silnego i wolnego tonala. Im silniejszy staje się tonal, tym mniej przywiązuje się do swoich działań i tym łatwiej go skurczyć. Tak więc dzisiejszego ranka dostrzegłem możliwość skurczenia twojego tonala. Przez chwilę byłeś roztargniony, spieszyłeś się i nie myślałeś, a ja wykorzystałem ten moment, żeby cię popchnąć.

Tonal kurczy się w pewnych okolicznościach, szczególnie kiedy jest zakłopotany. W istocie, jedną z jego cech jest nieśmiałość. Chociaż w rzeczywistości nie odgrywa ona decydującej roli, to jednak są takie sytuacje, kiedy tonal zostaje zaskoczony, a jego nieśmiałość w nieuchronny sposób zmusza go do skurczenia się.

Dziś rano zgarnąłem swój centymetr sześcienny szczęścia. Zauważyłem otwarte drzwi w tamtym biurze i popchnąłem cię. Pchnięcie stanowi technikę służącą do kurczenia tonala. Należy je zastosować we właściwej chwili, ale żeby to zrobić, trzeba oczywiście opanować widzenie.

Gdy ktoś zostanie popchnięty, a jego tonal się skurczy, nagual, jeśli jest już w ruchu, bez względu na to jak wolny byłby ten ruch, przejmuje ster i dokonuje niewiarygodnych czynów. Twój nagual przejął ster dziś rano i wylądowałeś na rynku.

Przez chwilę nic nie mówił. Czekał na pytania. Spojrzeliśmy na siebie.

– Naprawdę nie wiem w jaki sposób – powiedział, jakby czytał w moich myślach. – Wiem tylko, że nagual jest zdolny do niesamowitych wyczynów.

Dziś rano poprosiłem cię, żebyś obserwował. Scena, która rozgrywała się przed tobą, czymkolwiek by była, miała dla ciebie bezcenną wartość. Ale ty, zamiast skorzystać z mojej rady, pofolgowałeś sobie, użalając się nad sobą i wpadając w zamęt.

Przez chwilę cały byłeś nagualem i nie mogłeś mówić. Wtedy miałeś czas na obserwowanie. Potem, krok po kroku zaczął znowu zwyciężać twój tonal i zamiast pozwolić ci na śmiertelną walkę między tonalem i nagualem, przyprowadziłem cię tutaj.

– Co takiego było w tej scenie, don Juanie? Co było takie ważne?

– Nie wiem. Nie mnie się wydarzyło.

– Co masz na myśli?

– To było twoje doświadczenie, a nie moje.

– Ale ty byłeś tam ze mną, czyż nie?

– Nie, nie byłem. Byłeś sam. Powtarzałem ci w kółko, żebyś przyglądał się uważnie, ponieważ ta scena była tylko dla ciebie.

– Ale stałeś przy mnie, don Juanie.

– Nie. Nie stałem. Ale mówienie o tym nie ma sensu. Cokolwiek bym nie powiedział, nie ma to sensu, ponieważ wtedy byliśmy w czasie naguala. Spraw naguala można doświadczać jedynie ciałem, a nie rozumem.

– Jeśli nie było cię tam ze mną, don Juanie, to kim albo czym była osoba, którą brałem za ciebie?

– To byłem ja, a jednak nie było mnie tam.

– Wobec tego gdzie byłeś?

– Byłem z tobą, ale nie tam. Powiedzmy, że znajdowałem się przy tobie, ale nie w tym konkretnym miejscu, do którego zabrał cię twój nagual.

– Chcesz powiedzieć, że nie wiedziałeś, że byliśmy na rynku?

– Nie. Nie wiedziałem. Po prostu szedłem za tobą jak cień, żeby cię nie zgubić.

– To jest naprawdę niesamowite, don Juanie.

– Byliśmy w czasie naguala i nie ma w tym nic niesamowitego. Jesteśmy w stanie dokonać znacznie więcej. Taka jest nasza natura jako świetlistych istot. Mamy jednak wadę – upieramy się przy pozostawaniu na naszej monotonnej, nużącej, ale wygodnej wyspie. Tonal jest łajdakiem, a nie powinien nim być.

Niewiele mu opisałem, bo tylko tyle zdołałem zapamiętać. Don Juan chciał wiedzieć, czy zauważyłem jakieś charakterystyczne cechy nieba, takie jak światło, chmury, słońce. Albo czy słyszałem hałas, czy widziałem niezwykłych ludzi albo zdarzenia. Dopytywał się, czy "yły jakieś walki albo czy ludzie krzyczeli, a jeśli tak, to co.

Nie potrafiłem odpowiedzieć na żadne z jego pytań. Prawda była taka, że zaakceptowałem pozorne znacznie tego wydarzenia, przyjmując za pewnik to, że przeleciałem znaczną odległość w jedną czy dwie sekundy i dzięki wiedzy don Juana, czymkolwiek by ona była, rzeczywiście wylądowałem na rynku. Moje reakcje stanowiły bezpośredni rezultat tej interpretacji. Chciałem znać metody, jakimi posługują się wtajemniczeni w wiedzę, sposób, jak to zrobić. Dlatego też nie interesowało mnie obserwowanie tego, co w moim przekonaniu było zwyczajną codzienną sytuacją.

– Czy myślisz, że ludzie na rynku widzieli mnie? – zapytałem.

Don Juan nie odpowiedział. Roześmiał się tylko.

Spróbowałem sobie przypomnieć, czy miałem z nimi jakiś fizyczny kontakt, ale pamięć mnie zawiodła.

– Co zobaczyli klienci w biurze linii lotniczych, kiedy wpadłem do środka? – zapytałem.

– Prawdopodobnie zobaczyli mężczyznę idącego chwiejnym krokiem od jednych drzwi do drugich.

– Ale czy widzieli, jak rozpuszczam się w powietrzu?

– O to troszczy się nagual, ale nie wiem jak. Mogę ci jedynie powiedzieć, że jesteśmy płynnymi, świetlistymi istotami stworzonymi z włókien. To, że uważamy siebie za materialnych i stałych stanowi dzieło tonala. Kiedy tonal się kurczy, niewiarygodne rzeczy stają się możliwe. Ale one są niewiarygodne tylko dla niego.

Dla naguala takie przemieszczenie, jakie zrobiłeś dziś rano, jest niczym. Szczególnie dla twojego naguala, który potrafi już wykonywać trudne sztuczki. Ale, prawdę powiedziawszy, pogrążył się w czymś bardzo dziwnym. Czy czujesz, co to jest?

W jednej chwili naszły mnie miliony pytań i odczuć, jakby podmuch wiatru zmiótł cały mój spokój. Dostałem dreszczy. Moje ciało czuło, że stoi na krawędzi otchłani. Walczyłem z jakąś tajemniczą, ale konkretną cząstką wiedzy, tak jakby coś właśnie miało mi zostać objawione, ale jakaś uparta część mnie starała się to przysłonić.

Walka stopniowo mnie paraliżowała, aż w końcu nie czułem już swojego ciała. Miałem otwarte usta i na wpół zamknięte oczy. Widziałem, jak moja twarz robi się coraz twardsza i twardsza, aż w końcu staje się twarzą wysuszonego trupa z żółtawą skórą mocno przylegającą do czaszki.

Następnie poczułem wstrząs. Don Juan stał przy mnie, trzymając puste wiadro, z którego wylał na mnie wodę. Kaszlałem, wycierałem wodę z twarzy i nagle poczułem na plecach lodowaty strumień. Zerwałem się z ławki. Don Juan spryskał mi wodą szyję.

Grupka dzieci przyglądała mi się ze śmiechem. Don Juan też się uśmiechnął. Wręczył mi notatnik i powiedział, że powinniśmy pójść do mojego hotelu, żebym mógł zmienić ubranie. Wyprowadził mnie z parku. Staliśmy przez chwilę przy krawężniku, zanim nadjechała taksówka.

Kilka godzin później, po lunchu i odpoczynku, don Juan i ja siedzieliśmy na jego ulubionej ławce w parku przy kościele. Okrężną drogą doszliśmy do tematu mojej dziwnej reakcji. Don Juan był bardzo ostrożny i nie ustosunkował się do niej bezpośrednio.

– Takie rzeczy się zdarzają – powiedział. – Kiedy nagual nauczy się już ujawniać, wydobywać na powierzchnię, może wyrządzić tonalowi wielką krzywdę, Wydostając się w nie kontrolowany sposób. Jednak twój Przypadek jest szczególny. Tak okropnie lubisz sobie folgować, że mógłbyś umrzeć i nawet by ci to nie przeszkadzało, albo jeszcze gorzej, nawet nie byłbyś świadomy, że umierasz.

Powiedziałem mu, że zareagowałem w tym momencie, kiedy zapytał mnie, czy czuję, co zrobił mój nagual. Myślałem, że dokładnie wiem, o co mu chodzi, ale kiedy Próbowałem to opisać, odkryłem, że nie jestem w stanie jasno myśleć. Stałem się lekkomyślny, prawie obojętny, tak jakby rzeczywiście nic mnie nie obchodziło. Potem uczucie to urosło do hipnotyzującej koncentracji, czułem, jakby coś powoli wysysało mnie całego. Moją uwagę przykuło wyraźne wrażenie, że za chwilę zostanie mi objawiony jakiś cudowny sekret i nie chciałem, żeby cokolwiek temu przeszkodziło.

– Tym, co miało ci się objawić, była twoja własna śmierć – powiedział don Juan. – Takie jest niebezpieczeństwo folgowania sobie, szczególnie w twoim przypadku, ponieważ z natury masz skłonność do przesady. Twój tonal tak bardzo lubi sobie folgować, że zagraża pełni. To fatalny sposób bycia.

– Co mam zrobić?

– Trzeba przekonywać tonal, używając rozumu, a nagual poprzez czyny, aż w końcu jeden podeprze drugiego. Jak ci już mówiłem, tonal rządzi, a jednak jest bardzo wrażliwy. Nagual zaś nigdy, prawie nigdy nie dokonuje czynów, ale kiedy już coś zrobi, wprowadza w przerażenie tonal.

Dziś rano twój tonal przestraszył się i sam się zaczął kurczyć, a wtedy nagual przejął kontrolę.

Musiałem pożyczyć wiadro od jednego z fotografów w parku, żeby jak złego psa zagonić twojego naguala na swoje miejsce. Musimy za wszelką cenę chronić tonal. Trzeba zdjąć mu koronę, ale powinien pozostać osłaniającym nadzorcą.

Każde zagrożenie tonala zawsze kończy się jego śmiercią. A kiedy on umiera, to samo dzieje się z człowiekiem. Tonal łatwo zniszczyć z powodu jego wrodzonej słabości i dlatego jedna ze sztuk równoważenia wojownika polega na tym, żeby zmusić nagual do wyłaniania się w celu wsparcia tonala. Nazywam to sztuką, ponieważ czarownicy wiedzą, że nagual może wyłonić się tylko dzięki doładowywaniu tonala. Rozumiesz, o co mi chodzi? To doładowywanie zwane jest osobistą mocą.

Don Juan wstał, przeciągnął się i wygiął plecy w łuk. Zacząłem też wstawać, ale on delikatnie popchnął mnie, zmuszając do powrotu na ławkę.

– Masz pozostać na tej ławce aż do zmroku – powiedział. – Ja muszę natychmiast odejść. Genaro czeka na mnie w górach. Przyjedź więc do jego domu za trzy dni i tam się spotkamy.

– Co będziemy robić w domu don Genaro? – zapytałem.

– To zależy od tego, czy masz dość osobistej mocy – powiedział. – Możliwe, że Genaro pokaże ci naguala.

Była jeszcze jedna kwestia, którą musiałem w tym momencie poruszyć. Koniecznie chciałem się dowiedzieć, czy jego garnitur jest szokującym wynalazkiem przeznaczonym tylko dla mnie, czy też stanowi część jego życia. Nigdy żadne z jego poczynań nie wywołało we mnie takiej dezorientacji jak ubranie garnituru. Niesamowity był dla mnie nie tyle sam fakt założenia go, co elegancja don Juana. Jego nogi miały młodzieńczą zwinność. Noszenie butów jakby przemieściło ku górze jego środek ciężkości, tak że krok miał teraz dłuższy i pewniejszy niż zwykle.

– Czy cały czas nosisz garnitur? – zapytałem.

– Tak – odparł z czarującym uśmiechem. – Mam jeszcze kilka, ale nie chciałem dzisiaj ubierać innego, ponieważ przestraszyłoby cię to jeszcze bardziej.

Nie wiedziałem, co o tym myśleć. Czułem, że dotarłem do końca mojej ścieżki. Jeśli don Juan mógł nosić garnitur i wyglądać w nim swobodnie oraz elegancko, to wszystko inne też stawało się możliwe.

Wyraźnie bawiła go moja dezorientacja, bo zaśmiał się z przyjemnością.

– Jestem akcjonariuszem – powiedział tajemniczo i odszedł.

Następnego ranka, we wtorek, poprosiłem mojego znajomego, żeby przeszedł się ze mną od drzwi biura, do którego wepchnął mnie don Juan, do rynku Lagunilla. Poszliśmy najkrótszą drogą. Zajęło nam to trzydzieści pięć minut. Kiedy już tam dotarliśmy, próbowałem zorientować się w ówczesnym swoim położeniu, ale mi się nie udało. Wszedłem do sklepu z ubraniami na samym rogu szerokiej alei, przy której staliśmy.

– Przepraszani – powiedziałem do młodej kobiety, która delikatnie odkurzała kapelusz. – Gdzie są stoiska z monetami i używanymi książkami?

– Nie ma takich – odpowiedziała nieuprzejmie.

– Ale wczoraj gdzieś je widziałem na tym rynku.

– Proszę nie żartować – rzuciła i weszła za ladę.

Pobiegłem za nią, prosząc, żeby powiedziała mi, gdzie są te stoiska. Zmierzyła mnie wzrokiem z góry na dół.

– Nie mógł pan ich wczoraj widzieć – powiedziała. – Stawia się je tylko w niedzielę, dokładnie tu, wzdłuż tej ściany. Nie ma ich w pozostałe dni tygodnia.

– Tylko w niedzielę – powtórzyłem mechanicznie.

– Tak. Tylko w niedzielę. Taki jest zwyczaj. W pozostałe dni tygodnia zakłócałyby ruch uliczny – wyjaśniła i wskazała na szeroką aleję wypełnioną samochodami.