301

Trochę ciekawostek – na weekend (czego to ludzie nie wymyślą ...

Przez blisko 300 lat, do normandzkiego podboju Brytanii w 1066 r., francuscy Merowingowie byli formalnie spychani w niebyt. Ich linia jednak nie wymarła. Natomiast o ciszę wokół Merowingów postarał się Kościół i jego posłuszni historycy. Działali oni na rzecz pozbycia się ich z głównej sceny. Podczas panowania Merowingowie ustalili wiele zwyczajów, które przetrwały, mimo że zatracono główny sens sprawowania władzy. Jedną z merowińskich innowacji był system regionalnych wysokich urzędników zwanych comites (hrabiowie). Sprawowali oni władzę jako zastępcy króla. Byli kanclerzami, sędziami i dowódcami wojskowymi. Przypominali celtyckich earlów z Brytanii, chociaż natura tych dwóch tytularnych grup podlegała zmianie w czasach feudalnych i objęła nadanie ziemi.

W XI wieku hrabiowie Flandrii i Boulogne wybili się na czoło społeczności flandryjskiej. Gotfryd z Bouillon (brat hrabiego Eusta-chiusza III z Boulogne) dzięki powinowactwu z Merowingami (a więc z krwi Dawida1), po pierwszej krucjacie został tytularnym królem Jerozolimy. Po zajęciu Jerozolimy przez muzułmanów zawiązała się wyprawa zainspirowana przez Piotra Eremitę, który poprowadził krucjatę chłopską. Uczestnikami wyprawy Piotra były również kobiety i dzieci. Większość nie dotarła do Ziemi Świętej. Uczestnicy tej wyprawy padli ofiarą bandytów i najemników cesarstwa bizantyjskiego. W ezoterycznych kartach tarota Eremita (aluzja do Piotra) jest przedstawiony z latarnią wskazującą drogę.

Po fiasku wyprawy Piotra papież Urban II zebrał znakomitą armię pod dowództwem najwybitniejszych rycerzy Europy. Czuwać nad całością miał biskup Ademar Le Puy, a na czele armii stanęli Robert, diuk Normandii wraz ze Stefanem, hrabią Blois i Hugonem, hrabią Yermandois. Flamandzki kontyngent poprowadził Robert, hrabia Flandrii. Byli tam też Eustachy, hrabia Boulogne ze swoimi braćmi, Gotfrydem z Bouillon i Baldwinem. Południe Francji reprezentował Rajmund z Saint-Gilles, hrabia Tuluzy.

W owym czasie Gotfryd z Bouillon był diukiem Dolnej Lotaryngii. Otrzymał ten tytuł po sławnej matce, św. Idzie, która przebudowała wielką katedrę w Boulogne. Od Idy Gotfryd otrzymał zamki i ziemię Bouillon, ale zastawił cały spadek biskupowi Liege, aby mieć fundusze na kampanię w Ziemi Świętej. Zanim pierwsza wyprawa krzyżowa wyruszyła, Gotfryd został jej naczelnym wodzem i po sukcesie w 1099 r. ogłoszono go królem Jerozolimy. Wtedy wolał nie używać tytułu króla wybierając miano Strażnika Grobu Świętego.

Z ośmiu krucjat, które ciągnęły się aż do 1291 r. i osiągnęły Egipt, Syrię i Palestynę, tylko wyprawa Gotfryda była do pewnego stopnia skuteczna. Ale nawet i ją zbrukała krew muzułmanów wyrżniętych przez zwyrodniałych żołdaków na ulicach Jerozolimy. Jerozolima była miastem ważnym nie tylko dla żydów i chrześcijan, ale stała się trzecim świętym miastem islamu (po Mekce i Medynie). Podział i przynależność Jerozolimy do dzisiaj jest powodem zażartych sporów. Druga wyprawa krzyżowa do Edessy, prowadzona przez Ludwika VII, króla Francji i cesarza niemieckiego, Konrada III, zakończyła się fiaskiem. Sto lat po sukcesie Gotfryda Jerozolima stała się łupem potężnego Saladyna w 1187 r. To spowodowało trzecią wyprawę prowadzoną przez Filipa Augusta, króla Francji i Ryszarda Lwie Serce, króla Anglii, ale chrześcijańskim królom nie udało się odbić świętego miasta. Krucjaty czwarta i piąta skupiły się na Konstantynopolu i Damiecie. Po szóstej krucjacie cesarza Fryderyka II na krótko odzyskano Jerozolimę, ale w 1244 r. ostatecznie utracono ją na rzecz sułtana Egiptu. Następnie Ludwik IX poprowadził siódmą 1 ósmą krucjatę. Niewiele brakowało, by odmienił sytuację. W 1291 r. Palestyna i Syria znalazły się pod władzą muzułmanów i krucjaty się skończyły. Podczas wypraw krzyżowych powstały różne zakony rycerskie, w tym Zakon z Syjonu2, założony przez Gotfryda z Bouillon w 1099 r. Inne to Zakon Obrońców Grobu Świętego i templariusze.

Gotfryd zmarł w 1100 r., wkrótce po swoim jerozolimskim triumfie, a po nim królem został młodszy brat, Baldwin z Boulogne. Po osiemnastu latach Baldwina zastąpił w 1118 r. kuzyn, Baldwin II (Baldwin z Le Bourg). Według ortodoksyjnych relacji, w tym roku powstali templariusze, jako Ubodzy Rycerze Chrystusa i Świątyni Salomona. Podobno założycielami było dziewięciu francuskich rycerzy, którzy złożyli śluby ubóstwa, czystości i posłuszeństwa. Zaprzysięgli strzec Ziemi Świętej.

Historyk Franków, Guillaume z Tyru napisał w szczytowym momencie krucjat (ok. 1180 r.), że zadaniem templariuszy było strzec pielgrzymów na gościńcach. Ale biorąc pod uwagę ogrom obowiązków jest nie do pomyślenia, by dziewięciu ubogich mężów mogło tego dokonać nie mając do dyspozycji nowych rekrutów przed powrotem do Europy w 1128 r. W rzeczywistości zakon wyznaczył sobie znacznie szerszy zakres obowiązków, niż przekazał Guillaume. Ci rycerze działali przez kilka lat, zanim, jak się uważa, zostali zorganizowani przez Hugona z Payens i z pewnością nie zajmowali się patrolowaniem dróg. Byli to czołowi dyplomaci królewscy w środowisku muzułmańskim i z tej racji zaprowadzali stosowne porządki po działaniach niesfornych krzyżowców przeciwko bezbronnym poddanym sułtana. Już w 1114 r. biskup Chartres pisząc o templariuszach nazwał ich Milice du Christi (żołnierze Chrystusa). Wtedy rycerze mieszkali już w pałacu Baldwina, który znajdował się w meczecie na miejscu świątyni króla Salomona. Gdy Baldwin przeniósł się do przykrytej kopułą cytadeli wieży Dawida, templariusze przejęli kwatery na własność.

Hugon z Payens, pierwszy wielki mistrz templariuszy, był kuzynem i wasalem hrabiego Szampanii. Jego zastępcą był flamandzki rycerz Gotfryd z Saint Omer, do templariuszy należał również inny sławny rycerzem Andre z Montbard, krewny hrabiego Burgundii. W 1120 r. hrabia Andegawenii (ojciec Geoffreya Plantageneta) również przyłączył się do zakonu, a po nim w 1124 r. Hugo, hrabia Szampanii. Rycerzom oczywiście daleko było do ubóstwa i nie ma żadnych zapisków świadczących o tym, że ci świetni panowie z korzyścią dla pielgrzymów patrolowali gościńce nawiedzane przez Beduinów. Królewski kronikarz, Fulko z Chartres, z pewnością nie pokazał ich w tym świetle.

Zadanie opieki nad pielgrzymami w rzeczywistości wzięło na siebie bractwo szpitala od Św. Jana z Jerozolimy, joannici, późniejsi kawalerowie maltańscy. Działający osobno rycerze templariusze to starannie dobrana i wyjątkowa formacja. Złożyli szczególną przysięgę posłuszeństwa – nie królowi, nie swojemu przywódcy, ale opatowi cystersów, św. Bernardowi z Clairvaux (zm. 1153 r.)3. Św. Bernard był spokrewniony z hrabią Szampanii i przez niego z Hugonem z Payens. To właśnie na ziemi będącej legatem hrabiego, w Clairvaux, Bernard w 1115 r. wzniósł cysterski klasztor. Matką Bernarda była Aleth, siostra wspominanego powyżej Andre z Montbard, a inni rycerze zakonu, Flamandzi, zostali przez niego osobiście wybrani. Byli wśród nich: Archambaude z Saint Armand, Geoffrey Bisol, Rosal, Gondemare, Gotfryd i Payen z Montdidier.

To właśnie św. Bernard uratował upadający szkocki Kościół celtycki i odbudował klasztor kolumbański w Iona4. To właśnie św. Bernard pierwszy tłumaczył (1128 r.) “świętą geometrię" murarzy króla Salomona i właśnie on wygłosił w Yezelay kazanie przed drugą wyprawą krzyżową dla króla Ludwika VII i stu tysięcy wiernych. W Yezelay stała wielka bazylika św. Marii Magdaleny i przysięga św. Bernarda składana przez templariuszy wymagała “posłuszeństwa bretańskiego – z zamku Marii i Marty"5.

To nie przypadek, że dwunastowieczne dzieło Chretiena z Troyes, Le Conte del Graal, zadedykowano Filipowi z Alzacji, hrabiemu Flandrii. I to nie przypadek, że Chretien znalazł się pod opieką i był zachęcany do swojego przedsięwzięcia przez hrabinę Marię i dwór Szampanii. Mądrość Graala zrodziła się bezpośrednio w tym środowisku pierwszych templariuszy i Parlesvaus ukazywał rycerzy jako wartowników wielkiego świętego sekretu. Parzival Wolframa uznawał !ch za Strażników Rodziny Graala.
TAJEMNICE ARKI

Głęboko pod jerozolimską Świątynią znajdowały się wielkie stajnie Salomona, zapieczętowane i nietknięte od czasów biblijnych. Niezmierzone podziemne schronienie było opisywane przez krzyżowców jako “stajnia o tak cudownych możliwościach i rozmiarach, że pomieściłaby z górą 2000 koni"6. Znaleźć i otworzyć te przestronne magazyny było pierwotną misją templariuszy, gdyż wedle tego, co wiedział św. Bernard, zawierały Arkę Przymierza, która z kolei chroniła największy skarbiec – Tablice Świadectwa7.

Można zapytać, dlaczego relikwie z czasów Mojżesza były obiektem takiej pilnie ukrywanej misji cysterskiego opata i kwiatu flamandzkiej szlachty. Dzisiejsze, aprobowane przez Kościół pisma stwierdzają, że tablice Mojżesza zawierały dziesięcioro przykazań wyrytych w kamieniu przez samego Boga – jednakże trudno powiedzieć, by istota tych dobrze znanych zasad dyscypliny moralnej była jakąś tajemnicą. W rzeczywistości tablice poszukiwane przez rycerzy zawierały dużo więcej niż znane przykazania. Były na nich Tablice Świadectwa – kosmiczne równanie: boskie prawo liczb, miar i wag. Do mistycznej umiejętności odczytu tych napisów służył szyfrowy system Kabały.

Dziesięcioro przykazań było czymś całkiem innym. To boskie zasady dla Mojżesza i całego ludu, dostarczone przez Niego samego na górę Synaj (Wj 20-30). Towarzyszyła im seria ustnych zaleceń. Wtedy Bóg rzekł Mojżeszowi (Wj 24, 12):

Wstąp do mnie na górę i zostań tam, a dam ci tablice kamienne, zakon i przykazania, które napisałem, aby ich pouczyć.

Są tu wyliczone trzy całkiem osobne pozycje: kamienne tablice, zakon, przykazania. Bóg mówi: “Do tej skrzyni włożysz świadectwa, które ci dam" (Wj 25, 16). Dalej z Księgi Wyjścia dowiadujemy się, że gdy Mojżesz zszedł z góry Synaj do ludu, rozbił tablice, które otrzymał od Pana (Wj 32, 19). Następnie Bóg rzekł Mojżeszowi (Wj 34, 1):

Wyciosaj sobie dwie tablice kamienne takie jak poprzednie, a Ja wypiszę na tych tablicach słowa, które były na poprzednich tablicach, które potłukłeś. (podkr. Autora)

Następnie Bóg ustnie podał przykazania i rzekł Mojżeszowi: “Spisz sobie te słowa", na co Mojżesz “spisał... słowa przymierza – dziesięcioro słów" (Wj 34, 27-28) (podkr. Autora).

Jest wyraźna różnica między Tablicami Świadectwa, napisanymi przez Boga i dziesięciorgiem przykazań, spisanych przez Mojżesza. Przez stulecia Kościół twierdził, że przymierze dziesięciorga przykazań było ważną częścią całości umowy, przez co prawdziwe istotne Tablice Świadectwa rozmyślnie ignorowano.

Od rozdziału 25 Księgi Wyjścia są podane dokładne polecenia szczegółowej budowy Arki (skrzyni). Podobnie wskazane są sposoby transportu wraz z zalecaniami co do ubioru i obuwia tragarzy i kapłanów. Projekt i materiały Miejsca Najświętszego, w którym Arka miała być trzymana, są dodatkowo starannie opisane, jak i budowa ołtarza wewnątrz. Księga Wyjścia od rozdziału 37 do 40 podaje ponadto, jak wykonano te instrukcje, powtarzając wszystko raz jeszcze. Nie było miejsca na pomyłkę ani na odstępstwo od planu. Wszystkie roboty budowlane powierzono Besalelowi, synowi Uriego (Uriasza), synowi Chura z plemienia Judy.

Gdy zbudowano Arkę dokładnie według starotestamentowego opisu, okazało się, że była nie tylko wycyzelowaną starannie skrzynią, ale elektrycznym kondensatorem – zbudowanym z drzewa akacji i wyłożonym wewnątrz i zewnątrz złotem. Te fakty potwierdzili wielokrotnie zarówno naukowcy, jak i teologowie. Poszczególne płytki naładowano ujemnie i dodatnio, mogły więc emitować prąd o napięciu kilkuset woltów – wystarczającym, by zabić człowieka. Uzza przekonał się o tym, gdy dotknął Arki (2 Sm 6, 6-7 i i Kr 13, 9-10). Co więcej, Arka z dwoma magnetycznymi cherubami i przebłagalnią między nimi, gdzie Mojżesz porozumiewał się z Bogiem (Wj 25, 22), okazuje się skutecznym urządzeniem do transmisji dźwięku.

Dziesięcioro przykazań było i jest zapisane, czytane, omawiane 1 wpajane. Nigdy nie były dla nikogo tajemnicą – w przeciwieństwie do Tablic Świadectwa. Te cenne tablice umieszczono w świetnie zabezpieczonej Arce, strzeżonej przez Lewitów. Po obfitującym w dramatyczne wydarzenia transporcie Arki przez Jordan i Palestynę zabrał ją do Syjonu (Jerozolimy) Dawid. Jego syn, król Salomon, kazał mistrzowi murarskiemu, Hiramowi Abiffowi zbudować Świątynię. Arkę umieszczono w Miejscu Najświętszym. Wstęp tam był zabroniony, poza rytualnymi odwiedzinami najwyższego kapłana raz w roku. Z wyjątkiem przelotnych wzmianek, Biblia po raz ostatni wspomina wtedy o Arce (Skrzyni) Przymierza. Według pogłosek Arkę przeniesiono do Etiopii (Abisynii). Apokalipsa (11, 19) jednak wskazuje, że pozostała w Świątyni Boga. Arka i Tablice były uważane w Jerozolimie za cenny skarb – ale gdy Nabuchodonozor zniszczył Świątynię (ok. 586 r. p.n.e.), nie znalazły się na liście łupów.

Przed 1127 r. templariusze zakończyli poszukiwania. Odzyskali nie tylko Arkę i jej zawartość, ale i bajeczne bogactwa (złoto w sztabkach i inne ukryte skarby). Dopiero niedawno, w 1956 r., świadectwo o jerozolimskich skarbach ujawniono w uniwersytecie w Manchesterze. Wtedy właśnie zakończono odszyfrowanie Miedzianego zwoju z Kumran. Odczytano zeń, iż “nieprzeliczone skarby" wraz z wieloma sztabkami złota i precjozami zakopano pod Świątynią.

Po sukcesie templariuszy św. Bernard wezwał Hugona z Payens, by stawił się na soborze w Troyes. Przewodniczył mu wysłannik papieża, kardynał legat Francji. Hugon w towarzystwie rycerzy niezwłocznie opuścili Ziemię Świętą wraz ze swym znakomitym znaleziskiem. Św. Bernard ogłosił, że misja templariuszy została uwieńczona powodzeniem. Napisał:

Dzieło dokonało się z naszą pomocą i rycerzy wysłano w podróż pod opieką hrabiego Szampanii, przez Francję i Burgundię, gdzie można zapobiec wszelkim zaczepkom władzy świeckiej i biskupiej8.

Dwór Szampanii w Troyes był dobrze przygotowany do przyszłej pracy deszyfratorskiej. Dwór od dawna sprawował pieczę nad szkołą badań Kabały i wiedzy ezoterycznej. Synod w Troyes odbył się – zgodnie z planem – w 1128 r., a św. Bernard został oficjalnym patronem i protektorem templariuszy. Jego osobistym emblematem był ul. W owym roku templariusze na mocy królewskiego rozkazu zyskali status zakonu międzynarodowego, a ich jerozolimska kwatera stała się urzędem stołecznego miasta. Kościół uznał templariuszy za zakon religijny, a Hugon z Payens stał się pierwszym wielkim mistrzem.

Zakonny Krzyż Krwi rycerzy templariuszy

Na znak szczególnego wyróżnienia templariuszy uznano wojownikami mnichami. Przyznano im prawo noszenia białych płaszczy czystości – przywilej, którego nie otrzymała żadna inna grupa zbrojna – i zobowiązano do zapuszczenia bród, by odróżnić ich od mniejszych bractw, w których rycerze golili się gładko. W 1146 r. templariuszy nagrodził sławnym zakonnym Krzyżem Krwi papież Eugeniusz III, cysters.

Odmienny barwą od krzyża templariuszy (czerwonego na białym) był krzyż bractwa szpitala św. Jana, joannitów (srebrny na czarnym), ale tego samego kształtu. Ich jerozolimski szpital dla pielgrzymów został założony w 1050 r., jeszcze przed krucjatami. Po upadku Akry w 1291 r., co położyło kres wyprawom krzyżowym, joannici byli zmuszeni opuścić Palestynę. Udali się na Rodos i Cypr, wzbogaciwszy swe działania o przedsięwzięcia świeckie, w tym wojskowe. Od 1530 r. stanowili zakon maltański. Odłam, ustanowiony w 1888 r., stworzył Brytyjskie Stowarzyszenie Ambulatoryjne pod wezwaniem św. Jana. Nadal używa tej samej odznaki.

Po synodzie w Troyes templariusze szybko osiągnęli międzynarodowe znaczenie. Zaangażowali się w politykę wysokiego szczebla 1 dyplomację świata Zachodu, doradzali zarówno monarchom, jak 1 zgromadzeniom. Zaledwie 11 lat po synodzie, w 1139 r., papież Innocenty (kolejny cysters) uwolnił ich od wszelkich zobowiązań wobec jakiejkolwiek władzy, poza posłuszeństwem wobec niego samego. Niezależnie od królów, kardynałów i rządów jedynym zwierzchnikiem zakonu był papież. Jednakże jeszcze wcześniej przyznano im rozległe terytoria i znaczne tytuły własności ziemi od Brytanii do Palestyny. Anglo-Saxon Chronicle stwierdza, że gdy Hugon z Payen odwiedził angielskiego króla Henryka I, ten przywitał go z wielkimi honorami i dał bogate podarunki". Król Hiszpanii, Alfons Aragoński przekazał zakonowi jedną trzecią królestwa. Całe chrześcijaństwo było u ich stóp.
NOTRE DAME

Wkrótce rozeszły się wieści o niewiarygodnym znalezisku templariuszy. Rycerze-zakonnicy cieszyli się powszechnym szacunkiem. Mieli jerozolimskie bogactwa, a poza tym ze wszystkich stron sypały się na nich szczodre dary. Ci, którzy chcieli się blisko związać z templariuszami, gotowi byli za to zapłacić każdą cenę; w dziesięć lat po powrocie do Europy tworzyli oni być może najpotężniejszą organizację, jaką kiedykolwiek znał świat. Zakon władał bajecznymi wprost posiadłościami, ale poszczególni rycerze byli zobowiązani do ślubów ubóstwa. Bez względu na zajmowaną pozycję każdy templariusz miał obowiązek zrzec się pisemnie osobistego majątku. Uczynił to nawet wielki mistrz, Hugon z Payens. A jednak synowie szlachetnych rodzin ściągali zewsząd, by przyłączyć się do zakonu, czy to jako wojownicy podczas krucjat, czy jako podróżujący ambasadorowie i polityczni doradcy. Dzięki rozległym majętnościom i bogactwom templariusze stworzyli pierwszą międzynarodową sieć bankową, stali się największymi finansistami Lewantu i niemal wszystkich dworów europejskich.

Templariusze zapewniali sobie coraz wyższy status społeczny, rosły równocześnie majętności i zasięg działania cystersów. Sw. Bernard zbudował klasztor w Clairvaux w 1115 r., a w następnej dekadzie powstały kolejne założenia cysterskie. W 25 lat po synodzie w Troyes cystersi mogli się poszczycić ponad 300 opactwami. Ale to nie koniec, bo oto lud Francji stał się świadkiem najbardziej zdumiewającego przejawu templariuszowskiej wiedzy o uniwersalnym równaniu. Horyzont miast zaczął się zmieniać, gdy pojawiły się wielkie katedry Notre Dame z ich majestatycznymi gotyckimi łukami. Architektura była fenomenalna – nieprawdopodobna, mówiono. Spiczaste ostrołuki, jakby unoszące się nad ziemią przypory i cienko żebrowane sklepienia wzbijały się na zawrotne wysokości, obejmując wielkie – wolne dotychczas – przestrzenie. Budowle były wysokie, ogromne, kamienne, całość natomiast sprawiała wrażenie magicznej lekkości.

Gwiazdozbiór Panny i katedry Notre Dame. Na podstawie diagramu Louisa
Charpentiera

Wykorzystując Tablice Świadectwa, Kosmiczne Prawo i świętą geometrię templariuszowscy budowniczowie wznieśli najdoskonalsze święte pomniki, jakie kiedykolwiek ozdobiły chrześcijański świat. Przy północnych drzwiach Notre Dame w Chartres (Bramie Nowicjuszy) na drobnej kolumnie wyrzeźbiono obraz podróżującej Arki Przymierza. Napis głosi: Hic amititur Archa cedris: “Tu sprawy biorą bieg – masz pracować, jak stanowi Arka"9.

Idea “Notre Dame" była wyłącznie domeną templariuszy i cystersów. Słowo “gotycki" używane w odniesieniu do stylu architektonicznego nie ma żadnego związku z Gotami, ale pochodzi od greckiego goetik – magiczne [działanie] (co być może jest pokrewne staroceltyckiemu goatic – wiedza botaniczna). Wszystkie katedry zbudowano mniej więcej w tym samym czasie, chociaż ich wykończenie trwało w pewnych wypadkach wiek10. Notre Dame w Paryżu zaczęto w 1163 r., w Chartres w 1194 r., Reims – w 1211 r. i Amiens w 1221 r. Inne katedry tej samej epoki powstały w Bayeux, Abbeville, Rouen, Laon, Evreux i Etampes. W zgodzie z hermetyczną zasadą “jak na górze, tak i na dole"11 wszystkie plany fundamentów katedr Notre Dame powtarzają układ gwiazdozbioru Panny12.

Mówi się, że katedra Notre Dame w Chartres stoi na najświętszym gruncie. W badaniach historii katedry najwięcej zasług ma Louis Charpentier, którego prace i pisma w wielkim stopniu przyczyniły się do zrozumienia gotyckiej architektury. W Chartres telluryczne ziemskie prądy są najsilniejsze i już w czasach druidyjskich uznawano boską atmosferę tego miejsca. Chartres jest otaczane taką czcią że żaden król, biskup, kardynał, kanonik, nikt nie został pochowany na wzgórzu katedralnym. Było to miejsce pogańskiego kultu, prze znaczone odwiecznej Bogini Matce – miejsce, do którego przybywali pielgrzymi na długo przed czasami Jezusa. Pierwszy ołtarz wzniesiono nad Grotte des Druides, kryjącą świętego dolmena13 i uznawaną za Łono Ziemi.

Jedną z największych tajemnic cysterskiej architektury gotyckiej jest barwione szkło okien katedr. Pojawiło się na początku XII wieki i równie nagle zniknęło w połowie XIII. Nie widziano czegoś takiego nigdy przedtem i potem14. Gotyckie szkło barwione nie tylko jest bardziej świetliste niż wszelkie inne, ale ma nieporównywalną zdolność wzmocnienia blasku. Bez względu na to, czy światło na dworze jest mocne czy przygaszone, efekt wewnątrz jest ten sam; takich możliwości nie daje barwione szkło pochodzące z innych szkół architektonicznych. Nawet o zmierzchu gotyckie szkło zachowuje swój blask.

Gotyckie szkło barwione ma wyjątkową moc. Zmienia szkodliwe promienie ultrafioletowe na światło dobroczynne. Nigdy nie odkryto tajemnic jego wyrobu. Wiadomo tylko, że jest produktem hermetycznej alchemii, i nie poddało się nowoczesnym badaniom naukowym ani analizie chemicznej. Idealne szkło gotyckie wykorzystywali m.in. perscy filozofowie – matematycy, tacy jak Omar Khayyam. Utrzymywali, że ich metoda barwienia szkła wykorzystuje Spiritus Mundi – kosmiczny oddech wszechświata. W nowoczesnym języku odpowiada to promieniowaniu radioaktywnemu o wysokiej energii.

W gotyckich katedrach znajduje się wiele dzieł sztuki opowiadających historie biblijne i opowieści ewangeliczne, w których wiele uwagi poświęcono życiu Jezusa. Niektóre z malowideł, które dziś możemy oglądać w katedrach, dodano po roku 1300, ale w okresie prawdziwego gotyku nie malowano Ukrzyżowania. Na podstawie przedewangelicznych pism znalezionych w Jerozolimie templariusze odrzucali taką sekwencję Ukrzyżowania, jaką zapisano w Nowym Testamencie, i dlatego też nigdy nie przedstawiali tej sceny. W XII--wiecznym oknie z zachodniego frontonu Chartres umieszczono medalion przedstawiający Ukrzyżowanie, ale przeniesiono go skądinąd i znacznie później – zapewne z St Denis, północnej części okolic Paryża. Inne katedry Notre Dame “odziedziczyły" okna w podobny sposób.

Oprócz sztabek złota templariusze znaleźli też w Jerozolimie wiele starożytnych manuskryptów po hebrajsku i syryjsku. Jak wspomniano wyżej, wiele z nich napisano przed Ewangeliami, dostarczyły one relacji z pierwszej ręki nie ocenzurowanych przez żadną biskupią władzę. Przyjmuje się powszechnie, że wiedza tych rycerzy wykraczała poza ortodoksyjne chrześcijaństwo. Dzięki tej “niereglamentowanej" wiedzy mogli być pewni, że Kościół błędnie interpretuje zarówno narodziny z dziewicy, jak i Zmartwychwstanie. Nie przeszkodziło to uznaniu ich za nabożnych mężów, ściśle związanych z cysterskimi papieżami epoki.

Jednak w następnym okresie ciesząca się dotąd szacunkiem wiedza templariuszy sprowadziła na nich prześladowania XIV-wiecznej inkwizycji, której przewodzili wrogo wobec templariuszy nastawieni dominikanie. Wtedy to właśnie chrześcijaństwo rozstało się z ostatnimi pozostałościami wolnej myśli. Ani wyjątkowa wiedza, ani dostęp do prawdy w najmniejszym stopniu nie liczyły się dla nowych twardo-głowych “aparatczyków" Rzymu. Zniknęły też wszelkie ślady kobiecego pierwiastka w Kościele; jedyną reprezentantką tego aspektu pozostała Maryja, matka Jezusa. Jednak poprzez przyznanie jej na wpół boskiego statusu dziewicy – Madonny, który był tak daleki od rzeczywistości, sprowadzono j ą do abstraktu, nie reprezentującego nikogo. Kościołowi nie udało się jednak całkowicie unicestwić pierwiastka kobiecego, gdyż inne kobiece światło lśniło z katedr Notre Dame. Wiekowy kult Marii Magdaleny, ucieleśnienie Pistis Sophia, pozostaje głównym elementem tej wiary. Piękne okno Magdaleny w Chartres ma napis głoszący: “Dar nosicieli wody" (Wodników). Maria była opiekunką Świętego Graala i niewątpliwie tym bardziej stała się nową Inspiratorką Ery Wodnika – wieku odnowionego intelektu, mądrości i Powszechnego Prawa Arki.
BRATERSTWO TRZECIEGO STOPNIA

Katedry Notre Dame i główne budowle gotyckie były przede wszystkim dziełem Dzieci Salomona – gildii muratorów wiernej instrukcji cysterskiego zakonu św. Bernarda. Święty Bernard przetłumaczył tajną geometrię murarzy króla Salomona, posłusznych swojemu mistrzowi, Hiramowi Abiffowi i klasyfikowanych wedle wiedzy i biegłości. Salomon prosił osobiście króla Hirama z Tyru o Hirama Abiffa, architekta i kowala biegłego w świętej geometrii15. I chociaż Tyr był sławnym centrum kultu Bogini, Hiram Abiff stał się głównym projektantem i mistrzem murarskim przy Świątyni Jehowy. Dzięki temu było mu przeznaczone zostać kluczową postacią w symbolice późniejszej masonerii.

Inne murarskie bractwa średniowiecznej Francji to Dzieci Ojca Soubise'a i Dzieci Mistrza Jakuba16. Gdy w XIV wieku inkwizycja pod przywództwem dominikanów przypuściła atak na templariuszy, również te gildie znalazły się w niepewnej sytuacji. Praktycy sztuki muratorskiej posiadali uprzywilejowane informacje o działaniu świętej geometrii i Powszechnego Prawa, stosownie do osiągniętych stopni wtajemniczenia: Uczeń Towarzysz, Wyzwolony Towarzysz i Mistrz Towarzysz, co odpowiadało trzem stopniom głównego nurtu nowoczesnego spekulatywnego wolnomularstwa. To dlatego od czasów inkwizycji i procesów templariuszy ciężkie przesłuchania, służące wydobyciu najważniejszych lub najtajniejszych informacji, nazywa się “przesłuchaniami trzeciego stopnia".

Nowoczesne wolnomularstwo – jak się przypuszcza – ma pochodzić od średniowiecznych gildii Europy. Ma ono jednak znacznie dawniejszą proweniencję. Napisy na egipskim obelisku w Central Parku w Nowym Jorku uznano za murarskie symbole z czasów faraona Tutmozisa III (ok. 1468-1436 r. p.n.e.)17 – prapradziada Mojżesza. Tutmozis (potomek Tota) założył wpływowe tajne stowarzyszenie naukowców i filozofów, których celem było kontynuowanie tajnych misteriów. W późniejszych czasach członkami zakonu, związanymi z egipskimi terapeutami, ascetyczną społecznością w Kumran, byli samarytańscy magowie. To właśnie z Egiptu Mojżesz (Echnaton18) przyjął ideę kultu świątynnego i wpoił ją Izraelitom, budując w Syjonie Arkę Przymierza. Podobnie egipskie było samo pojęcie kapłaństwa – odziedziczone ze starożytnego Sumeru. Przed Arką Przymierza Mojżesza żydowscy patriarchowie składali hołd i ofiary na prostych kamiennych ołtarzach na dworze – podobnych do tych, które wznieśli Noe (Rdz 8, 20) i Abraham (Rdz 22, 9).

Drugi egipski obelisk ze Świątyni Słońca (z niewiadomego powodu nazywany Igłą Kleopatry – przywołując pamięć Kleopatry VII – chociaż poprzedzał ją o ponad tysiąc lat) stoi nad Tamizą w Londynie. Ma około 21 m wysokości19 i waży 186 ton. Oba granitowe obeliski pierwotnie były kolumnami przy wejściu do świątyni w Heliopolis, ale przeniesiono je do Aleksandrii w 12 roku p.n.e., potem do Londynu i Nowego Jorku; jeden w 1878 r., drugi w 1881 r.

W zgodzie z egipską praktyką umieszczania wolno stojących kolumn u wejścia do świątyni, Hiram Abiff wprowadził podobne rozwiązanie przed Świątynią Salomona w Jerozolimie. Te kolumny o okrągłych kapitelach były pokrewne elementom architektonicznym wyrażającym kult bogini Tyru i przypominały symbole płodności poświęcone Asztarte w Kanaan. Kolumny jerozolimskie nazwano Jakin i Boaz (l Krl 7, 21, 2 Krn 3, 17). Puste w środku, służyły za miejsce przechowywania zwojów archiwalnych i statutowych murar-stwa. Co więcej, chociaż Świątynię poświęcono Jehowie i przeznaczono głównie na Arkę Przymierza, jej konstrukcja nie ograniczała się do hebrajskiego pierwiastka męskiego Boga; w dużej mierze wzniesiono JĄ zgodnie z trądy ej ą i zawierała jednocześnie energię męskiej i żeńskiej geometrii.

Świątynię stworzono w siedem lat. Pod koniec budowy zamordowano i pochowano Hirama w płytkim grobie. Podobno mistrza niuratorów zgładzono, gdyż odmówił podzielenia się tajemnicami z nieoświeconymi budowniczymi. Dzisiaj symboliczne zamordowanie Hirama ma znaczące miejsce w ceremonii Trzeciego Stopnia wolnomularstwa; kandydat jest powalany i wynoszony z ciemności grobu przez mistrza muratorów, który stosuje tajny chwyt.

Współczesne wolnomularstwo działa raczej w sferze spekulatywnej niż czynnej, ale nawet w czasach Hirama społeczność rzemieślników, do której należał, miała swoje loże, symbole i hasła. Jednym z takich symboli była ascia, masońska kielnia, emblemat Pitagorejczyków i esseńczyków. Bywa też znajdywana w rzymskich katakumbach, a wyobrażenia masońskich inicjacji są uwiecznione na grobach prześladowanych Innocenti.
RZEŹ W LANGWEDOCJI

Na północny zachód od Marsylii, nad Zatoką Lwa, rozciąga się stara część Langwedocji, której lud został w 1208 r. upomniany przez papieża, Innocentego III, za niechrześcijańskie praktyki. Następnego roku papieska armia w sile 30 tysięcy żołnierzy uderzyła na region. Armią dowodził Szymon z Montfort. Nosiła ona dla niepoznaki czerwone krzyże rycerzy odbywających krucjaty do Ziemi Świętej. Ale cel tej wyprawy był diametralnie różny od wypraw krzyżowych. Szymon z Montfort otrzymał zadanie wytracenia ascetycznej sekty katarów, mieszkającej w Langwedocji i będącej – wedle papieża i Ludwika III, króla Francji – heretykami. Rzeź trwała 35 lat i pochłonęła dziesiątki tysięcy ofiar. Kulminacją wyprawy Szymona z Montfort stała się koszmarna masakra seminarium w Montsgur, gdzie ponad 200 zakładników wbito na pal i spalono żywcem w 1244 r.20

Wedle religijnej terminologii doktryna katarów to gnoza. Ci niezwykle uduchowieni ludzie wierzyli, że duch jest czysty, a materia zbrukana. Chociaż ich przekonaniom daleko było do ortodoksji skąpego Rzymu, koszmarne obawy papieży dotyczyły czegoś o wiele groźniejszego. Uważano katarów za strażników wielkiego świętego skarbu, łączącego się z fantastyczną, starożytną wiedzą. Region langwedocki tworzył rdzeń żydowskiego królestwa Septymanii z VIII wieku, rządzonego przez potomka Merowingów, Wilhelma z Gellone. Cały obszar Langwedocji i Prowansji był wtajemniczony w dawne podania o Łazarzu (Szymonie Zelocie) i Marii Magdalenie, a mieszkańcy uważali Marię za “Matkę Graala" prawdziwego chrześcijaństwa Zachodu21.

Katarzy, jak templariusze, dawali wyraz swojej tolerancji wobec żydowskiej i muzułmańskiej kultury i uznawali równouprawnienie płci22. Dlatego byli potępieni i z pasją atakowani przez katolicką inkwizycję (formalnie założoną w 1233 r.) oraz oskarżeni o wszelkie odmiany bluźnierstwa.

Wbrew oskarżeniom osoby wezwane do złożenia zeznań mówiły tylko o Kościele miłości katarów i o ich nieugiętej wierze w Jezusa. Wierzyli w Boga i Ducha Świętego, odmawiali modlitwę Pańską i tworzyli wyjątkową społeczność z własnym systemem opieki społecznej, szkołami dla ubogich i szpitalami. Przetłumaczyli nawet Biblię na swój język – lange d'oc (stąd nazwa regionu) – a niekatarska populacja również korzystała z ich altruistycznych starań.

Katarzy nie byli heretykami, byli po prostu nonkonformistami, głoszącymi słowo Boże bez papieskiego certyfikatu i nie potrzebowali wyświęconych księży ani bogato zdobionych kościołów katolickich sąsiadów. Św. Bernard orzekł: “Żadne kazania nie są bardziej chrześcijańskie niż ich, a ich przekonania są czyste". A jednak papieska armia przybyła, by pod płaszczykiem świętej misji zetrzeć tę społeczność z powierzchni ziemi.

Nakaz likwidacji odnosił się nie tylko do samych mistyków katarów, ale wszystkich, którzy ich wspierali – a była to większość ludu Langwedocji. Dla wspomożenia świętej inkwizycji dominikańscy mnisi oskarżyli obywateli regionu o sprzeczne z naturą praktyki seksualne. Ten zarzut doprowadził później do przeróżnych zgadywanek co do natury owych dewiacji. W istocie, oświeceni mieszkańcy Langwedocji praktykowali po prostu regulację urodzeń. Wedle większości standardów ludzi ogładzonych i oświeconych katarzy byli prawdopodobnie najbardziej cywilizowanym społeczeństwem Europy, w którym chłopcy i dziewczęta mieli równy dostęp do edukacji.

W owym czasie prowansalska Langwedocja nie była częścią Francji, ale niezależnym państwem. Politycznie w największym stopniu wiązała się z granicą hiszpańską, a władca Tuluzy był jej zwierzchnikiem – tak wyrażała się pamięć królestwa Septymanii. Uczono się klasycznej literatury, filozofii i matematyki. Region był bogaty i stabilny pod względem handlowym – ale wszystko to miało się zmienić w 1209 r., gdy żołnierze papiescy pojawili się u podnóża Pirenejów. W związku z nazwą langwedockiego centrum, Albi, okrutna kampania zyskała “krucjaty przeciwko albigensom".

Ze wszystkich kultów religijnych rozkwitłych w średniowieczu kataryzm był najmniej groźny. Fakt, że katarzy znali szczególną starożytną wiedzę, sam w sobie nie był rewelacją; władcy Septymanii23 założyli Akademię Judaistyczną ponad cztery wieki wcześniej. Lecz katarzy byli też znanymi adeptami okultystycznego symbolizmu Kabały, sztuki mającej znaczenie dla templariuszy, którzy wedle przekazów przetransportowali Arkę i swoje jerozolimskie mienie do tego regionu. W Rzymie kwitło przekonanie, że katarzy są w posiadaniu wielkiego skarbu znaczącego więcej pod względem historycznym niż korzenie chrześcijaństwa, stąd wyprowadzono wniosek, że Tablice Świadectwa i jerozolimskie manuskrypty z epoki Ewangelii muszą być ukryte w Langwedocji.

Ponadto prowansalskie legendy z I wieku zawierają mądrość Graala. Kościół w Rennes-le-Chateau poświęcono w 1059 r. Marii Magdalenie, a lud regionu uznał rzymską interpretację Ukrzyżowania za oszustwo. Podobnie jak templariusze katarzy nie zamierzali uznać za prawdziwe twierdzenia, że Jezus umarł na krzyżu. Chociaż rytuał katarów sam w sobie nie stanowił żadnego zagrożenia, w Rzymie zakładano jednak, że sekta ma dostęp do ważnych wiadomości, które mogą rozbić w puch podstawowe założenia ortodoksyjnego Kościoła rzymskiego. Dla zdesperowanego, fanatycznego reżimu istniało tylko jedno rozwiązanie. Padło hasło: “Zabijcie ich wszystkich!" [w pełnym brzmieniu: “Zabijcie ich wszystkich, a Bóg rozpozna swoich"].

Rennes-de-Chateau spłynęło krwią, zginęły tysiące mieszkańców, miasto zrównano z ziemią. Skarbu jednak nie odnaleziono. Kościół zastanawiał się, czy przeniesiono go w trakcie napaści, czy może nadal spoczywa gdzieś, nie odkryty. Tak czy inaczej jego klątwa zawisła nad papieżem i niebezpieczeństwa nie udało się zażegnać. Rycerze templariusze znali odpowiedź i po rzezi w Langwedocji ich przeznaczeniem było stać się ofiarami podobnego ataku.
PRZEŚLADOWANIA TEMPLARIUSZY

Pseudokrucjata zakończyła się w 1244 r. Sześćdziesiąt dwa lata później papież Klemens V i król Filip IV mogli podjąć kampanię przeciwko templariuszom, by dotrzeć do tajemniczego skarbu. Do 1306 r. Zakon Jerozolimski stał się niekwestionowaną potęgą, tak że Filip IV, król Francji spoglądał nań z obawą. Obawy potęgował fakt, że król był zadłużony u rycerzy zakonników, był bankrutem. Poza tym lękał się ich ezoterycznej i politycznej potęgi, zdając sobie sprawę, że jest znacznie większa niż jego własna. Uzyskawszy poparcie papieża Filip rozpoczął prześladowania rycerzy we Francji, udało mu się też wyeliminować zakon w innych krajach. Rycerzy aresztowano we Francji, lecz przy północnej granicy ze Szkocją papieska bulla była nieskuteczna, a to dlatego że król Robert Bruce I i cały szkocki naród obłożono ekskomuniką za wystąpienie zbrojne przeciwko zięciowi Filipa, Edwardowi II, królowi Anglii24.

Do 1306 r. templariusze działali bez papieskich ingerencji w wewnętrzne sprawy zakonu, ale Filipowi udało się to zmienić. Po watykańskim edykcie zabraniającym opodatkowania kleru francuski król doprowadził do porwania i morderstwa papieża Bonifacego VIII. Jego następca, Benedykt XI, został niebawem zgładzony w bardzo tajemniczych okolicznościach. W 1305 r. zastąpił go kandydat Filipa, Bertrand z Goth, arcybiskup Bordeaux, jako papież przyjął imię Klemensa V. Mając podporządkowanego, zależnego finansowo papieża Filip IV przedstawił listę oskarżeń wobec templariuszy. Najłatwiej było zarzucić im herezję, gdyż powszechnie wiedziano, iż rycerze zakonni nie wyznają ortodoksyjnego poglądu na Ukrzyżowanie i nie noszą prostego łacińskiego krzyża. Poza tym wiedziano, że dyplomacja i interesy łączą ich z żydami, gnostykami i muzułmanami.

W piątek 13 października 1307 r. oprawcy Filipa uderzyli. Templariuszy pojmano w całej Francji. Więźniów przesłuchiwano, torturowano i palono na stosie. Opłaconych świadków wzywano do złożenia zeznań przeciwko zakonowi i pozyskano doprawdy niesłychane wprost świadectwa. Templariuszy oskarżono o wiele praktyk, uznanych za ohydne, w tym nekromancję, homoseksualizm, aborcje, bluźnierstwa i czarną magię. Po złożeniu zeznań, bez względu na to, czy były wynikiem przekupstwa czy wymuszenia, świadkowie znikali bez śladu. Pomimo zastosowania takich środków król nie osiągnął głównego celu, gdyż Arka i skarb pozostały poza jego zasięgiem. ^ego sługusi przeczesywali Szampanię i Langwedocję wzdłuż i wszerz ~~ tymczasem obiekt ich poszukiwań przez cały ten czas był ukryty w Podziemiach skarbca w Paryżu.

W owym czasie wielkim mistrzem Zakonu był Jakub z Molay. Spodziewając się zdrady papieża Klemensa V, który był pionkiem króla Filipa, Molay wysłał skarb na osiemnastu galerach z La Rochelle. Większość popłynęła do Szkocji25, Filip nie wiedział o tym, pochłonięty był bowiem negocjacjami z innymi monarchami w sprawie ścigania templariuszy poza Francją. Król w 1312 r. zmusił papieża Klemensa V do wyjęcia Zakonu spod prawa, w dwa lata później Jakub z Molay został spalony na stosie.

Edward II nie chciał prześladować templariuszy poza Francją, ale jako zięć Filipa był w trudnej sytuacji. Otrzymawszy jednoznaczne instrukcje od papieża postąpił zgodnie z zasadami inkwizycji. Wielu templariuszy aresztowano we Francji, ich ziemię i własność skonfiskowano i następnie przekazano joannitom.

Jednakże w Szkocji sprawy przybrały inny obrót. Tam całkowicie zignorowano papieską bullę. Na długo wcześniej, w 1128 r., Hugon z Payens spotkał się po raz pierwszy z królem Szkocji, Dawidem I, niebawem po synodzie w Troyes, a św. Bernard z Clairvaux połączył Kościół celtycki ze swoim zamożnym zakonem cystersów. Król Dawid nadał Hugonowi i jego rycerzom ziemie Ballantradoch, przy Zatoce Forth (obecnie wieś Tempie), a potem ustanowił ich siedzibę przy South Esk. Zakon cieszył się opieką i wsparciem następnych królów, szczególnie Williama Lwa. Znaczne posiadłości przekazano rycerzom zakonu – zwłaszcza wokół Lothians i Aberdeen – templariusze dostali też na własność posiadłości w Ayr i zachodniej Szkocji. Liczna formacja rycerzy-zakonników walczyła pod Black-burne w 1314 r., po czym zyskali na znaczeniu w Lorne i Argyll. Od czasów Roberta Bruce'a I każdy Bruce i następca Stuartów był od urodzenia templariuszem, przez co szkocka linia królewska miała nie tylko kapłanów-królów, ale rycerzy-kapłanów-królów.

Dzisiejsze podręczniki historii i encyklopedie prawie jednogłośnie stwierdzają, że templariusze wyginęli w pierwszej dekadzie XIV wieku. Mylą się. Rycerski Bojowy Zakon Świątyni w Jerozolimie (w odróżnieniu od założonych później masońskich templariuszy) nadal kwitł zarówno w kontynentalnej Europie, jak i w Szkocji.