1007

Trochę ciekawostek – na weekend (czego to ludzie nie wymyślą ...

ROZDZIAŁ SIÓDMY

Prędzej, niżelim się spodziewał ani sobie życzył, odebrała matka
moja wiadomość o mojej awanturze; i list; którym w dni kilka odebrał, chociaż me był
według tonu wielkiego świata, dał mi jednak do wyrozumienia, iż akcje moje nie miały
aprobacji. Bojąc się złego w domu przyjęcia rozpisałem listy do różnych
przyjaciół i krewnych, aby ile możności usprawiedliwiali przed matką i winem
letkość procederu mojego, pochodzącą bardziej z niewiadomości niż z złego
charakteru. Więcej mi dopomogła miłość wrodzona niż cudze remonstracje, osobliwie
gdym sam list napisał przyznając błąd i zupełną odmianę życia obiecując. Respons
był pomyślny. Może pretekst obaczenia jedynaka najwięcej dopomógł; poznałem to
doświadczeniem; gdy albowiem po pierwszym, niby zimnym przywitaniu wzięła mnie matka na
stronę i tam przygotowaną perorę z przyzwoitą powagą zacząć chciała, szły słowa
oporem; a gdym jej padł do nóg, płacz ją wydał. Jam, rozrzewniony, pomógł jej
płakać i na tym się skończyło, iż rozeszliśmy wcale inaczej, niżeśmy się oboje
spodziewali: ona z większym niż przedtem jeszcze do mnie przywiązaniem, ja z szczerą
chęcią poprawy, nauczony doświadczeniem, iż nie masz takowej w dzieciach zdrożności,
której by miłość rodziców nie mogła przezwyciężyć.

Osiadłem więc na nowo w domu i czyli żarliwość świeżego
nawrócenia, czyli pamięć wstydliwej dla mnie awantury, czy widok przykładnej matki
takiego był cudu przyczyną, iż przez cały miesiąc wiodłem życie przykładne i
nieposzlakowane. Zabrał Damon romanse; żeby zaś były zabawne albo pożyteczne księgi
w języku polskim, nawet żeby być mogły, nie wierzyłem temu mając w świeżej
pamięci dyskursa jegomości pana Damona, iż w samym tylko francuskim języku wszystkie
umiejętności osiadły. Wszedłzy raz do apteczki, gdziem według starodawnego zwyczaju
co dzień przed obiadem, a czasem i dwa razy chodził, gdym po wódce pierniczków
cukrowych szukał, znalazłem w kącie historią o Aleksandrze Wielkim. Zadziwiony, że
się mogła w języku polskim znaleźć insza jaka księga oprócz nabożnych, wziąłem
ją i zaniósł do stancji z mocnym przedsięwzięciem, że ją będę czytał; jakoż
tegoż samego dnia przeczytałem pół karty.

Dziwiły mnie niesłychane awantury, gdy się w morze spuszczał i na
wózku gryfami zaprzężonym bujał po powietrzu; przecież przyznać się muszę, iż
srogi gwałt czynić obie musiałem, żeby zaczętego dzieła dokończyć. Jużem był
doszedł rozdziału dwudziestego, a przeto znajdowałem się na połowie heroicznej pracy
mojej, gdy wszedłszy do mnie pewien często goszczący w domu naszym zakonnik a wziąwszy
mi z rąk książkę, skoro kilka periodów przeczytał, zgromił mnie straszliwie, iżem
śmiał czytać książkę pogańską i framasońską. Przestraszony takimi słowy,
odniosłem księgę do apteczki, a matka, informowana o jej złości, kazała ją spalić.

Między wielu, którzy się do nas częstokroć zjeżdżali, sąsiadami
i sąsiadkami była jejmość pani podstolina, dość bliska krewna matki mojej; ta
niegdyś bywała u dworu, a co większa, raz w Warszawie na sejmie. Zwyczajnie, skoro
gdzie przyjechała, zaczynała dyskurs o wspaniałościach miejsca tego, o różnych,
które za jej czasów bywały, awatrturach, o grzeczności dam, o galantomii kawalerów, o
wybornych obojej płci sentymentach. Tymi dyskursy wzięła zupełnie górę nad całym
sąsiedztwem: w parafii nikt przed nią w ławce nie siedział; w procesji podczas odpustu
tuż szła za księdzem; nasz pleban, kiedy rozdawał kolędy, zawżdy ją najpierwej
czcił i mianował, a chociaż te dystynkcje nieskończenie parafianów obchodzić'
zwykły, taka była przemożność jej reputacji, iż nawet pani podczaszyna stara,
niegdyś pierwsza w całej okolicy, cierpliwie znosiła krzywdę swoją. Ta tedy jejmość
pam podstolina, wszcząwszy raz dyskurs o czytaniu ksiąg, powiedała całej kompanii,
jako za jej czasów w Warszawie i damy, i kawalerowie czytali Kaloandra wiernego. Gdym
się jej spytał, czyli ten kawaler tak jak mój Aleksander latał po powietrzu i bił
się z całym światem:

- Mylisz się waszmość pan - rzecze - kiedy na takich sprawach
zasadzasz i ustanawiasz zacność kawalerów doskonałych. Kaloander, lubo w wielu
potyczkach mężny, nie tym się zaszczycał, ale sam jego przydomek dowodzi, iż
nienaruszona raz ulubionej kochance przychylność, szczere i heroiczne, choćby z
największym życia hazardem, dla niej usługi, najżywszych sentymentów dozgonna
trwałość -to emu nadało imię wiernego; imię wspanialsze nad te wszystkie, którymi
się zaszczycali rycerze i monarchowie świata. Sam waszmość pan zważ, iż być wiernym
w kochaniu, jest to być razem wielkim, wspaniałym, mężnym, sprawiedliwym.

Nie miałem co odpowiedzieć na takie zagadnienie, a przypomniawszy
sobie owego Cyrusa, którego mi mój pan guwernor eksplikował, prosiłem ją po obiedzie,
skoro się goście rozjeżdżać poczęli, ażeby mi chciała pożyczyć tej wybornej w
polskim języku historii. Z początku trudnić poczęła, gdym na koniec ze łzami o to
nalegał, dała się użyć prośbom moim i tegoż samego wieczora przybył pożądany do
domu mojego Kaloander.

zanotowane.pl

doc.pisz.pl

pdf.pisz.pl

strefamiszcza.htw.pl